Interview Monique deel 3

/0 Reacties/in /door

Interview Monique Meulemans, deel 3

In juli 2022 interviewden we Monique Meulemans, schrijfster van het boek ‘Emotioneel gevangen’. Vandaag het derde en laatste deel: Wat moet en kan er verbeteren om mannen beter te beschermen tegen de gevolgen van een valse aangifte van een zedendelict? En wat voor ondersteuning is nodig?

Uw boek gaat over ouderverstoting. Er zijn veel vormen van valse beschuldigingen van een zedendelict. Dat heeft niet altijd met ouderverstoting te maken. Maar daar gaat uw boek over, dus daarom deze vraag. Van die zaken zegt u ‘het doel van de valse beschuldiging kan zijn ‘het losweken van het kind van de vader’.

Dat IS het doel! Dat is het doel. Het doel is het ondermijnen van het ouderschap van de vader. En daar wordt geen middel voor geschuwd. Er wordt niet altijd aangifte gedaan, maar bijvoorbeeld wel een melding bij Veilig Thuis. Van kindermishandeling of misbruik. Dat is een vast onderdeel van ouderverstoting.

Is het niet naleven van een omgangsregeling strafbaar? Staat daar een straf op?

Ja, eh… ja, dat is strafbaar, maar dat wordt in Nederland heel erg slecht gehandhaafd. Je kunt dan tot in den treure weer naar de rechter gaan en vervolgens houdt die ouder zich er weer niet aan.

U beschrijft ook een onderzoek van het programma Reporter. Waar gezegd wordt dat de politie druk uitoefent op de verstoten ouders, de mannen, om geen aangifte te doen van het onttrekken van het kind aan het ouderlijk gezag. En dat als de man dat toch doet, het Openbaar Ministerie die aangifte standaard seponeert. Hoe kan dat? Zijn ze niet geïnteresseerd in de waarheid?

Dat zou je eigenlijk aan hen moeten vragen. Ik verbaas me daar ook over. Het is de wet. Het is ongeveer het enige handvat wat de verstoten ouder heeft om toch hun kinderen te zien en dat wordt gedwarsboomd door Justitie, die ze eigenlijk juist zou moeten bijstaan. In mijn ogen.

Dus, er is geen balans?

Nee.

Is er ook wetenschappelijk onderzoek in Nederland waar onderzoek naar valse aangiftes wordt gedaan?

Dat durf ik zo niet te zeggen. Ik weet wel dat er een promotieonderzoek is gedaan naar verkrachting. Van Andre de Zutter. Dat is een Belgische rechtspsycholoog.

Die werkt nu aan de Universiteit van Amsterdam heb ik begrepen.

Klopt. Destijds heeft hij dat onderzoek gedaan aan de Universiteit van Maastricht. Hij heeft de zaak van Frans ook onderzocht. Hij heeft de aangifte van zijn ex- onderzocht. Destijds viel hij onder het team van Peter van Koppen. De bekende rechtspsycholoog. Zij hebben een jaar onderzoek gedaan naar alle dossiers en alle stukken onderzocht. En zij kwamen tot de conclusie dat de aangiften van de ex van Frans voor 100 % vals waren.

Die zaak van Frans heeft toen mede door de publiciteit ook nog tot debatten in de Tweede Kamer geleid. Met toenmalig minister van Justitie Opstelten. Je zou ergens verwachten: als er veel politieke druk ontstaat, dan moet dat ook aanleiding zijn voor politieke verandering.

Ja, dat zou je denken…

Maar?

Er gebeurde niks. Frans heeft wel excuses gehad van de minister. Het liep toen ook nog steeds dat er geen schadevergoeding was. En hij had geen excuses gehad, dat deed de minister toen. Het was zelfs zo dat de minister toen opdracht heeft gegeven het ‘heel snel’ af te handelen. Dat heeft uiteindelijk nóg vijf jaar geduurd.

Nog vijf jaar?

Nog vijf jaar, ja. Ze trokken zich nergens iets van aan. Opdracht van de minister. Dat wordt gewoon genegeerd.

Dat werd gewoon door het Openbaar ministerie getraineerd?

Ja. Ja.

We leven nu in 2022, alweer 5 jaar nadat ook #Metoo begonnen is. Ik verwacht eigenlijk zelf dat van de zaken die nu publiek zijn geworden een deel waar kan zijn, maar ook een deel niet. Dus met andere woorden: dat met alle publieke druk ook de kansen op valse aangiftes toeneemt. Hoe kijkt u daarnaar?

Ik zie dat ook zo. Kijk, aan de ene kant is het goed dat er aandacht voor is. Maar wat ik ook zie: er zijn altijd weer mensen die daar misbruik van maken. Er wordt zo toch ook een beetje de deur opengezet voor valse aangiftes. Ik kan het niet anders zeggen.

Voor alle duidelijkheid: echte zedenzaken zijn verschrikkelijke situaties. Dus daar wil ik niks aan afdoen. Echter, Platform Potifar zet zich in voor situaties waar mannen vals beschuldigd worden. Zelf vind ik het niet rechtvaardig dat als het ware maar wordt toegelaten dat mannen vals beschuldigd worden met als argument dat er juist veel vrouwen wel verkracht worden. Alsof zij gestraft moeten worden voor de misdaden van iemand anders. Zo voelt dat.

Ik ben het alleen maar met je eens. Ik kan het alleen maar met je eens zijn, als vrouw zelfs.

In uw boek beschrijft u niet slechts dat de man te maken krijgt met de valse beschuldiging van de vrouw, maar ook vastloopt door al die hulpverlenende instanties. Als ik het type fouten lees wat u beschrijft… Het zal vast ook in heel veel situaties goed gaan, maar het lijkt er meer op alsof ze gemaakt zijn door ‘welwillende vrijwilligers’ dan dat het echt professionals zijn. Waarom komt die professionalisering van die beroepsgroepen niet van de grond?

Ik denk toch steeds weer, daar kom ik steeds weer op terug: onvoldoende kennis. Dit soort complexe scheidingen komen nog altijd bij Jeugdzorg terecht. Ik ben persoonlijk van mening en velen met mij, dat het daar niet thuishoort. Jeugdzorg heeft als taak de zorg voor kinderen, dit gaat over volwassenen. De kinderen hebben er wel last van, maar uiteindelijk moet het opgelost worden bij de volwassenen. Bij beide ex-partners in dit geval.

Dat hoort niet thuis bij Jeugdzorg. Daar komt bij, ze zijn daartoe niet gekwalificeerd, ze zijn er niet voor opgeleid en hebben veel te weinig kennis over deze problematiek. Laat staan dat ze het op kunnen lossen. We zien ook een toename van dit soort zaken.

Wat hoort u van vaders. Wat is hun grootste wens?

Hun grootste wens is in de eerste plaats om weer contact te hebben met hun kinderen. En dat ze gehoord en gezien worden. Dat gebeurt niet. Alle aandacht gaat naar de moeders die de valse beschuldiging hebben geuit. En de kinderen weghouden bij die vaders. Deze vaders lopen bij alle instanties tegen muren aan. Ze worden niet gehoord, niet geloofd, niet gezien.

Een van de doelen van het strafrecht is het stellen van een norm. Denkt u dat er minder vaders onterecht beschuldigd zouden worden als die vrouwen weten ‘als niet waar is wat ik beweer, dan loop ik het risico om gestraft te worden’?

Zeker weten. Zeker weten. Dat hebben wij ook vaak opgevoerd toen die aangifte van valse aangifte van Frans tot niks leidde, laat staan… het Openbaar Ministerie heeft die zaak helemaal niet onderzocht. Laat staan dat het vervolgd werd. Daar geef je natuurlijk een heel verkeerd signaal mee af. Als je het dan hebt over #MeToo, dan zet je toch de deuren open voor ‘ik wil wraak nemen op mijn ex-’? Ik ga gewoon een valse beschuldiging uiten, ik bedoel, hoe moeilijk kan het zijn?

Ok, maar als u nu met dit verhaal naar de politie gaat, dan zal die als eerste zeggen: “Ja, maar daar besteden wij wel aandacht aan, want in het informatief gesprek wijzen wij degene die aangifte doet erop dat het doen van een valse aangifte strafbaar is.” Is dat een goede plek om dat te ondervangen?

Ja, dat wordt natuurlijk prachtig verteld. Wat misschien wel een goed voorbeeld is: de zedenrechercheurs die destijds bij de zaak van Frans betrokken waren zijn destijds ook klachten tegen ingediend. Er is ook aangifte tegen hen gedaan. Die zijn ook gehoord door de rechter-commissaris, daar hebben we ook allemaal stukken van. Wat die zeggen is ‘wij zijn zo ervaren, en we zijn gecertificeerd en we zijn goed opgeleid. Wij kunnen bij wijze van spreken al aan jouw oogopslag zien of die aangiftes vals zijn.”

Maar zo werkt dat niet. Je kunt dat niet aan iemand zien, je kunt dat alleen maar vaststellen door het doen van onderzoek. En dat gebeurt vaak niet. Ze handelen dat vaak af op basis van hun zogenaamde ervaring en onderbuikgevoel.

Gaan ze naar een plaats delict om de situatie ter plekke te bekijken?

Volgens mij niet. Ik weet natuurlijk niet precies wat ze wel en niet doen. Ik heb die aangiftes gelezen en de verhoren bij de rechter-commissaris en wat er dan gezegd wordt. Dan denk je wel ‘als dit het niveau van de gecertificeerde zedenrechercheurs is, dan maak ik me daar wel ernstig zorgen over. De goede niet te na natuurlijk he? Die zijn er natuurlijk ook. Maar het gaat toch te vaak mis.

U hebt dit boek ook met een doel geschreven. Wat is voor u het belangrijkste verschil nu dit boek uit is? Wat voor reacties krijgt u?

Ik krijg er sowieso goede reacties op, zowel van ouders die dit overkomt als van professionals. Het doel wat ik had, ook door alle reacties die ik kreeg van onze website die een jaar of acht, negen in de lucht is geweest. Gaandeweg kreeg ik door dat er ontzettend veel onwetendheid is over deze problematiek. Ik heb best een breed netwerk opgebouwd, ook veel met vaders, die door het verhaal van Frans ons gingen volgen. Kijk als dit je overkomt, even een stapje terug, dat herinner ik me nog ontzettend goed, dan denk je dat je een ‘pechgeval’ bent.

Dat je de enige bent?

Ja, dat je ongelooflijk pech hebt met een valse ex- en wij kwamen er gewoon achter dit gewoon een maatschappelijk probleem is. Een heel groot probleem. En dat professionals hier te weinig van weten. Dat allemaal bij elkaar heeft mij uiteindelijk tot dit boek gebracht.

Dan nog een paar laatste vragen: voor vrouwen die slachtoffer zijn van een zedendelict is een heel ecosysteem: de politie luistert bereidwillig naar je, je kan naar Slachtofferhulp, naar het Centrum voor Seksueel Geweld. Waar kunnen mannen terecht die vals beschuldigd zijn?

Ik zeg dit even voorzichtig, kunnen die terecht bij het Centrum voor Seksueel Geweld?

Nee. Recent heb ik contact gehad met de oprichtster Iva Bicanic, en die zei ‘daar zijn wij niet voor, dat past niet bij onze doelstellingen’. Ze kon zich wel een voorstelling maken.

Nou, dan vrees ik dat die mannen nergens terecht kunnen, tenminste, ik weet dat niet. Wat ik wel hoopvol vind, als ik het nog even over mijn boek heb. Dat wordt ook best veel gelezen door advocaten, huisartsen, en andere professionals. Ik heb van meerdere terug gehoord dat ze het niet in de kast zetten, maar op hun bureau hebben liggen omdat ze het dagelijks gebruiken. Dat mijn boek wel wordt gezien als HET boek over ouderverstoting in Nederland. Daar ben ik best een beetje trots op.

©Egbert Born, Amsterdam

Dit is het derde deel van drie delen van ons interview met Monique Meulemans. Het werd op 9 september 2022 gepubliceerd op de website. Deel 2 en deel 3 zijn gepubliceerd op 5 en 7 september 2022.

Interview Monique deel 2

/0 Reacties/in /door

In juli 2022 interviewden we Monique Meulemans, schrijfster van het boek ‘Emotioneel gevangen’. Dat gaat over ouderverstoting. In deel 1 vertelde mevrouw Meulemans over de valse beschuldiging tegen haar partner Frans, in de Bredase zedenzaak. Vandaag deel 2: over het gebrek aan aandacht bij politie en OM voor de mogelijkheid van valse aangeefsters en de onwil om dat te onderzoeken.

Ik heb jullie leren kennen, omdat je een website hebt gehad, gevolgenvanvalseaangifte.nl, Dus zodoende hebt u ook veel verhalen van andere mannen gehoord. Ziet u in de loop van de jaren enige verbetering in hoe politie en Openbaar Ministerie met valse beschuldigingen omgaan?

Nee.

… dat er ook meer oog komt vanuit de politie en justitie van ‘hé, wat doen wij die mannen aan? Moeten wij die vrouwen ook niet eens onder de lat leggen ‘wat u vertelt dat is niet in orde’.

Nee. Nauwelijks. Er is eigenlijk, ik durf wel te zeggen, niks veranderd. Het hangt ook heel erg af van welke politiefunctionaris je daar toevallig treft. Maar binnen het hele politieapparaat is daar onvoldoende oog voor en te weinig kennis over. Zeker als er ook persoonlijkheidsproblematiek speelt, waar we het net over hadden, dan moet je toch daar wel voor opgeleid zijn. Om dat te kunnen herkennen, dat is wel een dingetje.

Het afgelopen jaar heb ik een aantal malen contact gehad met het ministerie van Justitie en Veiligheid. Ook vragen gesteld over dit onderwerp. Die schetsen dan toch een heel positief beeld: ‘de opleiding wordt steeds beter’ en ‘in de opleiding wordt ook aandacht besteed aan de mogelijkheid van een valse beschuldiging’. Echter, als je dan vraagt: ‘Als er aangifte gedaan wordt van valse aangifte van een zedendelict, wie onderzoekt dat dan? ‘Doet de zedenpolitie dat?’
Dan krijg je het antwoord: “Nee, die onderzoeken dat niet, want dat is geen zedenzaak.” Dus wat ze er ook over leren, daar doen ze niks meer mee in de praktijk en degenen die het dan zouden moeten onderzoeken zijn daar niet voor opgeleid.

Klopt.

Hoe kijkt u daarnaar?

Ik herken wat u zegt. De politie en ook het Openbaar Ministerie, dat herken ik van ruim tien jaar geleden. Ze schetsen een heel mooi beeld. Ik kan zeggen dat naar aanleiding van die zaak bepaalde protocollen en werkwijzen zijn aangepast bij de politie op basis van zijn zaak. Maar in de praktijk hoor en zie je nog steeds dat er nog nauwelijks iets veranderd is.

Wat bij de politie heel vaak gebeurt: dit soort aangiften gebeurt heel vaak in het kader van een scheiding. Dan wordt er heel snel gezegd ‘Oh, maar dat is een civiele zaak. Ga maar naar je advocaat.’ Terwijl de politie dat gewoon moet onderzoeken, zeker als er aangifte gedaan wordt. Dat is de praktijk.

Dus, wordt het heel snel juridisch ingekaderd?

In plaats van het te onderzoeken en inderdaad te gaan kijken: wat speelt er nou eigenlijk? Wordt het weggeschoven. Ook onder druk van te weinig capaciteit. Dat hoor ik ook al die jaren dat ik hierbij betrokken ben. Dat wordt steeds weer opgevoerd.

Hebt u ook gehoord of er bij het begin van een beschuldiging een toetsing is bij de politie om vast te stellen of die beschuldiging vals is?

Daar weet ik onvoldoende van.

Op het moment van de vermeende aanranding of verkrachting is heel vaak niemand bij, dus dat kan sowieso niemand vaststellen. Of dat waar is. Tenzij er videomateriaal is. Echter, er wordt vaak een heel verhaal omheen gebreid. In dat verhaal eromheen kunnen wel zaken zitten die niet specifiek gericht zijn op het delict maar wel een detaillering die te controleren is. Waarmee je zou kunnen toetsen of iets een betrouwbaar verhaal is.

Ik denk dat die toetsingsmogelijkheden er zeker zijn. Wat ik heel opvallend vind in deze materie is dat op het moment dat de LEBZ erbij betrokken raakt, dat kan alleen op verzoek van een officier van justitie, de LEBZ wel in staat is die dingen goed te onderzoeken. En vast te stellen of er daadwerkelijk sprake is van een valse aangifte of niet. Dat blijf ik toch bijzonder vinden. Dan zou de politie dat ook moeten kunnen.

U hebt het gevoel dat er bij de Landelijke Expertisegroep veel meer kennis en kunde is…

Veel meer kennis. Het kan dus wel. Terwijl de LEBZ zelfs een onderdeel van de politie is. Dan zou je toch ook die politiemensen moeten opleiden om dat ook aan de poort vast te stellen, precies wat je zegt. In het beginstadium. De mannen die dit overkomt gaan een lijdensweg in en die komen daar eigenlijk nooit meer uit. Ook als er vrijspraak is.

Het duurt vaak veel te lang en op het moment dat er aangifte gedaan is en de politie gaat het onderzoeken, en er zijn kinderen bij, dan wordt er voor die kinderen ook onmiddellijk een contactverbod ingesteld. En dat die vader zijn kinderen niet meer mag zien. Terwijl nog helemaal niet is vastgesteld of die aangiftes wel terecht zijn.

Dan is er al zoveel leed gecreëerd. De aangeefster gaat dat dan rondvertellen. Dat krijg je nooit meer rechtgebreid.

Ik kan me voorstellen dat wanneer je hoort ‘ik word beschuldigd van een zedendelict’ en je weet dat het niet klopt. Dat dat een situatie van ongeloof oplevert, zo van ‘wat kan er nou gezegd zijn, want ik heb niks gedaan’. Ziet u daar ook verschillende onderdelen in, fases hoe dat inwerkt op de emoties?

Ja. Wat je ziet is dat op het moment dat er aangifte gedaan is en de politie zegt onderzoek in te stellen. Dan wordt er een contactverbod opgelegd. Je ziet in de praktijk dat die onderzoeken heel erg lang duren, soms wel een jaar en soms nog langer. Ook weer door wat voor oorzaak dan ook. Ik heb het idee dat het vaak gewoon op de plank blijft liggen. Ik ken ook zaken waar vaders zelfs in de gevangenis zaten in afwachting van dat onderzoek.

Je kan je voorstellen, als dat een jaar duurt of al is het maar een aantal maanden: die aangeefster zit niet stil. Dat wordt rondverteld, die man heeft geen idee waar hij aan toe is. Die weet net wat hem overkomt, die krijgt zijn kinderen niet meer te zien. Komt ook niet meer in contact met de ex.

Dat laatste wordt misschien ook afgeraden door de advocaat?

Precies. Daar komen allerlei partijen bij die zich er mee gaan bemoeien en je ziet zo’n zaak volledig escaleren. Dat is niet een uitzondering. Dat is eerder de regel.

Hoe is dat dan na afloop? Aan de ene kant denk je van ‘dan ben je vrij, je bent vrijgesproken’.

Na afloop verandert er niet zoveel.

Hoe kan dat dan?

Omdat er dan al zoveel misgegaan is, en die vader ook, als er kinderen bij betrokken zijn, gaan mensen dan toch denken, waar rook is, daar is vuur. Vaak weten ze helemaal niet dat dat contactverbod wordt opgelegd door de politie in het kader van zo’n onderzoek. En dan zie je: mensen zeggen: “hij mag ook zijn kinderen niet zien, dus er zal wel iets aan de hand zijn.”

“Anders zouden ze dat niet doen…”

Precies. Er gaan allemaal indianenverhalen rond, dat krijg jij gewoon niet meer rechtgesproken als beschuldigde.

U hebt daar ook een zin over opgeschreven die me wel raakte: Nu heb je de organisatie Veilig Thuis, dat heette toen anders, AMK. Ik citeer dat even, dit zegt Frans: “Ik deed een melding bij Veilig Thuis, (en dan noemt hij de naam van de moeder) en mijn vermoedens van ouderverstoting. Daar kreeg ik te horen dat ze met de zorgen van een vader niets konden: ‘Het AMK kan op basis van de informatie die de vader geeft nu geen melding aannemen. Vader heeft te weinig zicht op de kinderen’.

Dit zijn standaarddingen die je dan als vader te horen krijgt…

Ik heb het gevoel dat dit wel de kern van het probleem raakt: de beschuldiging richting de man wordt heel serieus genomen. Als alles nog lang niet vaststaat, dendert die trein maar door. Maar als een man tegenargumenten aandraagt wordt gedaan alsof daar niets mee aan te vangen is. Wat ziet u dan als oorzaak dat mannen niet serieus genomen worden als ze die zorgen uiten?

Ik denk dat er in Nederland nog heel vaak, en ook in andere landen, dat beeld heerst van dat dit valt onder ‘huiselijk geweld’ en daar het beeld heerst ‘man slaat vrouw’. Dus: de man is agressief en de vrouw is het slachtoffer. Zo wordt er door heel veel instanties, politie, jeugdbescherming, vaak ook rechters, onbewust, dat zijn van die stereotypen die heel erg ingesleten zijn in een cultuur.

Vanuit die gedachte wordt er naar zo’n zaak gekeken. Er wordt niet gekeken ‘klopt dit allemaal wel, is die man wel agressief’. Dat beeld ‘man slaat vrouw’ overheerst.

Dat is dan ook een beeld wat door henzelf in stand wordt gehouden. U zegt ‘vrouwen worden in de praktijk niet vervolgd’. Dat leidt bij het grote publiek tot de gedachte ‘vrouwen doen niks fout’, omdat ze er nooit iets over lezen. Maar als je kijkt naar de cijfers van vorig jaar. Van het aantal zaken van aanranding en verkrachting die voor een rechtbank zijn gekomen is 18 procent met vrijspraak geëindigd. Twee maal zo hoog als gemiddeld in strafzaken

Dan denk ik bij mezelf: als een bakker zijn broodjes in de vitrine legt. En 18 procent is niet goed. Dan is zijn winkelnering snel klaar. Zowel zedenpolitie als het Openbaar Ministerie moeten op de ernst van zo’n beschuldiging toch zicht hebben. Dat kan toch niet waar zijn dat ze de houding hebben van ‘tja, we zaten er in 18 procent naast, so be it.’ Dat kan toch niet?

Nee. Om dan terug te komen op aangiftes die gedaan worden tegen die aangeefsters, die worden nooit onderzocht. Ik durf wel te zeggen nooit. Ik weet nog in de tijd van na de vrijspraak van Frans, zijn zaak is nog een aantal malen in de media geweest. Er zou toen een artikel verschijnen in het Volkskrant Magazine. Een interview met hem. In die tijd was er een zedenofficier, Eva Kwakman, zij was landelijk zedenofficier. Zij kwam in de media met de uitspraak ‘vanaf nu worden alle vrouwen die een valse aangifte hebben gedaan vervolgd’.

Zij is denk ik ongelooflijk teruggefloten door meerderen. Want we hebben er nooit meer iets van gehoord en het is ook nooit veranderd. Het is niet gebeurd. Nog steeds worden die zaken niet onderzocht. En niet vervolgd.

In je boek zeg je ook dat je bij een valse beschuldiging aan het begin staat van een doolhof waar geen einde aan komt. Dan heb ik het over de man. Je moet omgaan met de advocaten, met de politie, je baan kan je kwijtraken. Omgangsregelingen met kinderen stoppen. Allemaal ‘in afwachting van het onderzoek’. Het komt over alsof die man geen schijn van kans heeft.

Ja, klopt.

Wat zou er moeten gebeuren om dat te veranderen?

Ik denk dat dat begint aan de poort. Die aangiftes moeten serieus genomen worden. Maar er moet gekeken worden ‘zijn die terecht of zijn die vals’. Je moet ook niet gelijk dat contactverbod instellen. Ik snap best dat je voorzichtig wilt zijn als er een aangifte ligt. Maar je kunt dat ook onder begeleiding doen. Dat je wel contact houdt, maar zorgt dat er iemand bij is van Jeugdzorg of iets dergelijks. Maar meestal wordt er helemaal geen contact mogelijk. Dat is funest.

Ook even los van wat er met die vader gebeurt. Die kinderen moeten ook leven met dat feit. Vaak zitten die vaders in de gevangenis in voorarrest. En reken maar dat de valse aangeefster die kinderen betrekt bij dit soort zaken. Dat is ook onderdeel van het probleem ouderverstoting. Dat zouden ook die professionals moeten weten, dat als er sprake is van rechtszaken, dat die beschuldiging tot in detail met die kinderen wordt gedeeld.

Om die afstand te creëren tot die andere ouder. Bij ernstige zaken van ouderverstoting is altijd sprake van valse beschuldiging. Gelukkig niet altijd van misbruik. Maar er is altijd sprake van valse beschuldigingen en vaak ook van aangiftes.

Maar een leek zou denken: een kind weet zelf of het wel of niet aangeraakt is. Dus als de moeder stelt van ‘ja, maar papa heeft dat gedaan…’ Wat voor conflict komt zo’n kind dan terecht?

Nou, dat ligt ook heel erg aan de leeftijd van kinderen, je ziet wel dat dit soort beschuldigingen vaak bij jonge kinderen gebeuren en het is ook uit onderzoek bekend dat je kinderen tussen de zeven en de twaalf heel gemakkelijk dingen kunt wijsmaken. Kinderen wordt in dat onderzoek zelfs wijsgemaakt dat ze ontvoerd worden door een UFO. En dat wordt verteld door onbekende mensen. Dus je kunt je voorstellen wanneer een ouder je iets vertelt, dan nemen kinderen dat voor waarheid aan. Ze weten daarna ook niet meer, dat vergeten ze heel snel, wat de bron van hun herinnering is. Dus ze gaan op een gegeven moment ook gewoon denken dat dat echt gebeurd is.

Je kan als het ware een verhaal implanteren…

Absoluut. Klopt.

Dat hoort de politie te onderscheiden…

Zeker, er zijn ook speciale kinderverhoorstudio’s. En ook politiemensen speciaal voor opgeleid om die gesprekken die kinderen te voeren. Er zijn ook onderzoeksmethodes voor om te achterhalen of er echt sprake is van misbruik. Vanaf hele jonge kinderen, ik geloof vanaf vier jaar kun je dat betrouwbaar onderzoeken. Je zou dan verwachten dat dat ook gebeurt, maar dat onderzoek gebeurt helaas heel vaak ook niet. Ik vraag me vaak af waarom…

©Egbert Born, Amsterdam

 Dit is het tweede deel van drie delen van ons interview met Monique Meulemans. Het werd op 5 september 2022 gepubliceerd op de website. Deel 1 en deel 3 zijn gepubliceerd op 5 en 9 september 2022.

Interview Monique deel 1

/0 Reacties/in /door

In juli interviewde Platform Potifar Monique Meulemans, schrijver van het boek ‘Emotioneel gevangen’. Het boek gaat over ouderverstoting en werd gepubliceerd in 2020. Ze kreeg veel kennis over het onderwerp omdat ze jarenlang de website gevolgenvanvalseaangifte.nl had. Deze site gaf veel informatie over de afschuwelijke gevolgen van een valse beschuldiging waar haar partner Frans mee te maken kreeg. Die zaak is bekend als de Bredase zedenzaak. Frans werd vals beschuldigd van mishandeling en verkrachting door zijn ex. Ook het Openbaar Ministerie en de politie faalden. Maar daarmee had Frans zijn kinderen niet terug. De reacties op de site leverden Monique een schat aan informatie op over het onderwerp ouderverstoting.

Uw boek gaat over ouderverstoting. Wat is ouderverstoting?

Wat is ouderverstoting: ouderverstoting kan je denk het beste definiëren als ‘dat kinderen na een scheiding vrij plotseling geen contact meer willen met een van de ouders en daar hebben ze tot de scheiding een prima band mee. En als je die kinderen daarop doorvraagt kunnen ze daar eigenlijk geen goede reden voor geven. Dat is eigenlijk heel kort een soort van definitie van ouderverstoting.

In uw situatie is er ook nog een ander aspect. Ik ben van het Platform Potifar. Dat gaat over mannen die vals beschuldigd worden van een zedendelict. Hoe bent u bij dit onderwerp betrokken geraakt?

Ik kreeg een relatie met mijn inmiddels ex-man, Frans. Hij zag op dat moment zijn kinderen niet, toen wij elkaar leerden kennen vertelde hij me al vrij snel dat…. (ik had op dat moment nog nooit van ouderverstoting gehoord, maar daar kom kom ik zo nog wel op), op dat moment vertelde hij mij dat hij beschuldigd was, vals beschuldigd was, zei hij er ook gelijk meteen bij door zij ex-vrouw.

Vertelde hij toen ook al details?

Nou, niet zo heel veel, weet je; het was bij hem ook nog heel erg vers, hij heeft in voorlopige hechtenis gezeten, een week of zes. Dat was vrij kort nadat wij elkaar leerden kennen, een paar weken of een paar maanden uit die voorlopige hechtenis, dus dat was allemaal nog heel erg vers. En hij wist eigenlijk nog maar nauwelijks wat hem was overkomen.

Hij is van beroep registeraccountant en hij bevond zich in de gevangenis opeens tussen allemaal veroordeelde zedendelinquenten. Als je het dan hebt over details.

Schrok u ook toen u dat voor het eerst hoorde?

Nou, hij heeft mij dat na een paar maanden verteld. Ik had wel al in de gaten dat er rondom die scheiding en het feit dat hij zijn kinderen niet zag, dat er wat meer speelde dan hij op dat moment vertelde. Dus toen hij inderdaad aangaf dat hij vals beschuldigd was en in de gevangenis had gezeten, toen verbaasde mij dat eigenlijk niet echt. Nee. Ik kan niet zeggen dat ik daar echt van geschrokken ben.

U voelde wel iets, maar… u dacht, ik ga het wel horen.

Ja, precies, zoiets, ja. We hebben elkaar begin 2006 leren kennen en die valse beschuldiging speelde zich eind 2005, begin 2006 af. Dus dat was allemaal heel vers.

Dus het was ook nog helemaal niet duidelijk of het tot een rechtszaak zou leiden…

Welnee, nee. Hij was op dat moment geschorst uit voorlopige hechtenis. De schorsingsvoorwaarden waren dat hij geen contact mocht opnemen met zijn ex-vrouw en daardoor ook geen contact meer mocht opnemen met de kinderen. Nou had hij geen behoefte om met zijn ex-vrouw contact te hebben, maar hij vond het wel erg van de kinderen. Maar dat was dus onderdeel van die schorsingsvoorwaarden. Het risico wat daaraan kleeft is dat je bij wijze van spreken bij ieder misstapje zijn ex weer naar de politie zou kunnen stappen en zeggen van “he, meneer doet dat of dat” en dan zou hij zomaar weer opgepakt kunnen worden.

Zo…

Ja, dat zwaard van Damocles wat boven zijn hoofd hing viel hem ontzettend zwaar. En daar kan ik me ook wel iets bij voor stellen. Dat herinner ik me ook nog heel erg goed dat hij daar gewoon bang voor was. Want ja,

Hoe lang heeft het uiteindelijk geduurd voor het tot een rechtszaak kwam?

Dat heeft 2 jaar geduurd. Ruim 2 jaar. Frans heeft eh… weet ik ook nog in die periode, heeft hij via zijn advocaat, er staan gewoon termijnen voor, hij heeft geprobeerd die rechtszaak te laten plaatsvinden. Daar heeft het Openbaar Ministerie eigenlijk nooit op gereageerd. Dus 2 jaar hing dat zwaard van Damocles boven zijn hoofd. Toen is hij van advocaat geswitcht. Die heeft een aantal stappen gezet en toen is het na tweeëneenhalf jaar tot een rechtszaak gekomen.

Wat was de uitspraak?

De uitspraak was vrijspraak. Met vlag en wimpel.

Maar hij had zijn kinderen natuurlijk niet terug…

Nee. Hij wist natuurlijk dat hij onschuldig was. En dat die aangiftes vals waren. Hij was ervan overtuigd dat als zou blijken dat die aangiftes vals waren en hij vrijgesproken zou worden, dat hij automatisch zijn kinderen weer zou zien. Zo werkt dat dus niet in Nederland. Daar waren wij uiterst verbaasd over. Want inmiddels zag hij ze twee jaar niet. En dan wordt er gezegd: “Ja, dat moet eerst onderzocht worden en dan moet de Raad voor de Kinderbescherming erbij betrokken worden. En allerlei instanties bij betrokken worden. Dat gaat zo gemakkelijk nog niet.”

Zo… Platform Potifar komt op voor mannen die vals beschuldigd worden en ook gaat over de impact. De beschuldiging was in 2006. De rechtszaak in 2008, pas twee jaar later?

Ja. Het was zelfs 2009…

We zijn nu 2022. Ziet Frans inmiddels nu zijn kinderen?

Hij ziet zijn kinderen nog steeds niet.

Dus een valse beschuldiging is eigenlijk iets wat tekenend is voor het leven?

Ja, je wordt gebrandmerkt inderdaad. Het blijft je achtervolgen, ook al word je vrijgesproken. Die zweem van beschuldiging die achtervolgt je in dat hele familierechttraject. Want je komt vanuit het strafrecht in het familierecht terecht als het gaat over je kinderen. Daar gelden toch echt hele andere regels. Dat heeft ons hogelijk verbaasd hoe daar omgegaan wordt met ons als mensen.

Je verwacht daar eigenlijk menselijkheid, meer dan in het strafrecht. Maar wij hebben het andersom ervaren.

Kunt u daar iets meer over vertellen?

Nou, in het strafrecht wordt gekeken naar feiten. Daar gaan rechters ook meer op onderzoek uit. Daardoor is Frans uiteindelijk ook vrijgesproken. Maar op het moment dat je in het familierecht terechtkomt laten rechters zich adviseren door instanties als Jeugdzorg en gecertificeerde instellingen. De Raad voor de Kinderbescherming. En als er dan iets speelt als ouderverstotingsproblematiek is daar toch te weinig kennis van.

Het feit dat je dan vrijgesproken bent telt eigenlijk niet. Op het moment dat de ex dan toch weer die valse beschuldigingen opvoert. Wat eigenlijk helemaal niet mag. Dan wordt daar toch in meegegaan.

Uw boek heet ‘Emotioneel gevangen’. Wat beschrijft die titel voor u?

Nou, wat er met kinderen gebeurt, als ze te maken krijgen met ouderverstoting. En een van hun ouders niet zien. Eigenlijk is het zo dat ze door de ouder waar ze het meeste bij wonen onder psychische druk worden gezet. Die druk beïnvloedt de kinderen waardoor er steeds meer afstand ontstaat tussen dat kind en de ‘te verstoten ouder’.

Die psychische druk, het kind raakt in een psychologische splitting, een verdeling tussen goed en slecht en zwart en wit: Een goede ouder en een slechte ouder, dat houdt hen emotioneel gevangen.

Dit verrast mij wel, omdat ik had verwacht dat het zou slaan op wat een man overkomt. De mannen die ik tot nu toe heb gesproken… het maakt eigenlijk niet uit of de valse beschuldiging lang of kort geleden is, je voelt gewoon in elke zin die ze uitspreken de enorme stress. Ook als de zaak niet meer wordt vervolgd, de stress schiet alle kanten op, het is alsof je eenmaal vals beschuldigd bent, alsof je in een gevangenis voor het leven terechtkomt.

Dat klopt ook hoor en zo mag je het zeker ook uitleggen. Dat weet ik inderdaad ook. Maar de titel slaat even op het kind, je kunt het zeker ook toepassen op de vaders die het overkomt en die hun kinderen niet meer zien nadat ze vals beschuldigd worden: een emotionele gevangenis.

Ook ergens in uw boek schrijft u over vrouwen die een valse beschuldiging doen: een van de achterliggende oorzaken kan zijn dat ze lijden aan narcisme of borderline. Wat zijn daarvan de kenmerken?

Je kunt denk ik niet 1 op 1 zeggen dat daar altijd narcisme of borderline speelt. Wel vaak. Dat is ook een beetje gevaarlijk om dat te zeggen, want de diagnose wordt eigenlijk bijna nooit gesteld. Dus wie ben ik om dat te benoemen? Maar wat er eigenlijk speelt bij deze problematiek is dat de ouder die dat veroorzaakt niet op een gezonde manier om kan gaan met de emoties die een scheiding met zich meebrengen. Dat raakt dan toch vaak aan een bepaalde persoonlijkheidsproblematiek. Al dan niet veroorzaakt door hun eigen jeugd. Maar of je dat altijd narcisme mag noemen…

Nee, zo heb ik het ook niet helemaal opgevat. Maar het viel me op dat het kennelijk wel vaker voorkomt.

Ja, ouderverstoting en complexe scheidingen hebben alles met elkaar te maken. Als je naar onderzoek gaat kijken, van Corine de Ruiter, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht heeft daar onderzoek naar gedaan.

Zij heeft een aantal kenmerken benoemd, die kenmerkend zijn voor complexe scheidingen. Persoonlijkheidsproblematiek uit de cluster B van de DSM komt daarin voor. Als ik het woord narcisme gebruik wordt daar altijd een beetje spastisch op gereageerd, dus daar moet je een beetje voorzichtig mee zijn.

Waarom ik daar ook naar vraag is: u noemde in het begin dat in een strafzaak puur wordt gekeken naar de feiten. Maar houdt het rechtssysteem ook rekening met deze elementen? Want hoe het op mij overkomt wordt bij een beschuldiging wel gekeken naar die man. Maar niet naar die vrouw. Herkent u dat?

Ja, dat herken ik heel erg. Er is al heel lang een tendens gaande in Nederland, er wordt over gesproken om psychische mishandeling strafbaar te stellen en dat is het niet in Nederland. In een aantal ons omringende landen wel. Er wordt inderdaad, precies wat je zegt niet naar gekeken. Dat wordt niet meegenomen. Die man, de vals beschuldigde man, daar is alle focus op. Maar degene die de valse beschuldiging doet, daar wordt helemaal niet naar gekeken.

En wat het bijzondere is. Om even het bruggetje te maken naar de zaak van Frans: voordat zij uit elkaar gingen is de ex gediagnosticeerd, niet als narcisme of borderline, maar wel een aantal kenmerken van persoonlijkheidsproblematiek. In dat rapport staat ook dat dat uit de vroege jeugd komt en dat dat waarschijnlijk ook gemaakt heeft dat ze niet met die scheiding om kon gaan.

Dan kan je nagaan dat dat ook een rol heeft gespeeld bij de valse aangifte. Daar lag een rapport van een psycholoog, een gedegen rapport. Daar is nooit iets mee gedaan. Nooit. In het strafrecht niet. En in het familierecht niet.

De nasleep in jullie zaak heeft ook heel lang geduurd?

Ja. Veertien jaar. Nou, ik overdrijf misschien een klein beetje, maar meer dan tien jaar.

In 2008 is de Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken (LEBZ) van start gegaan. Een van de onderdelen waar zij zich op richten is de context van een vechtscheiding. Heeft dat ook een aanleiding gevonden in jullie zaak?

Nee. Dat hebben wij ook allemaal opgevoerd. Een rapport uit 2008. Daar stonden een aantal bruikbare elementen in. Daar is ook nooit iets mee gedaan.

Misschien om even te verduidelijken. Nadat Frans was vrijgesproken heeft hij onmiddellijk een klacht ingediend bij zowel de politie als het Openbaar Ministerie. Omdat daar grote fouten waren gemaakt. Dat werd bij de politie al heel snel onderkend. Die hebben een intern onderzoek gedaan.

Dan zou je verwachten, als dat toegegeven wordt, dat je dat ook afhandelt en daar al dan niet een schadevergoeding tegenoverstelt. Maar eigenlijk gingen de hakken toen nog veel meer in het zand; hoe meer bewijs er was dat de aangiftes vals waren… ik ben even de draad kwijt.

Raakten jullie verder op afstand van de waarheidsvinding?

Nou, wat er dan eigenlijk gebeurt is dat ze wel zeggen ‘er zijn wel fouten gemaakt. ‘, maar vervolgens wordt daar niet een consequentie aan gekoppeld. Niks van excuses. Van een schadevergoeding was toen nog helemaal geen sprake. Je wilt het afsluiten. Frans kreeg steeds meer het gevoel dat hij moest aantonen… even denken. Ze geven dan toe dat er fouten zijn gemaakt in het onderzoek naar de ex. Dat de politie te veel is meegegaan in haar verhalen en onvoldoende heeft onderzocht of al haar beschuldigingen klopten.

Dat hadden ze op een vrij eenvoudige manier kunnen doen. Ze zei op een gegeven moment dat ze op haar hoge hakken door de regen naar buiten was gestuurd. Als je dan gaat kijken: die dag scheen de zon volop en dat je dat soort hele simpele details niet natrekt. Dat doet de politie niet. Dat gaven ze wel toe. Dat ze daar de plank mis hadden geslagen

Maar vervolgens zeggen ze dan: “Maar dat wil niet zeggen dat het niet gebeurd is.” (De beschuldiging van mishandeling en verkrachting, verduidelijking Potifar).

Men steekt dus wel veel energie in door laten gaan van het onderzoek naar de man die vals beschuldigd wordt. Maar hoe zit het dan met die vrouwen? Als aan het licht komt dat de beschuldiging vals is… Worden die dan vervolgd?

Nee. Nee. Want Frans heeft op een gegeven moment ook aangifte tegen haar gedaan, dat is uiteindelijk doorgegaan tot het gerechtshof via een artikel 12 procedure: het wordt gewoon van tafel geveegd. Ze willen daar niet aan. Ze willen daar niet aan, ze hebben het nooit onderzocht, het Openbaar Ministerie.

Dat was toen zo…

En dat is nog steeds zo!

©Egbert Born, Amsterdam

 Dit is het eerste deel van drie delen van ons interview met Monique Meulemans. Het werd op 5 september 2022 gepubliceerd op de website. Deel 2 en deel 3 zijn gepubliceerd op 7 en 9 september 2022.